Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
Όλες οι πολεμικές συρράξεις στην ιστορία είναι επιφανειακές και ασύνδετες, αν στην σύγκρουση ανάμεσα σε δύο λαούς δε λαμβάνεται υπόψη εκείνος ο τρίτος παράγοντας, ο Δημιουργός των λαών, η Πρόνοιά Του. Γι’ αυτό και γράφονται τόσα πολλά που μας λένε ελάχιστα.
Στη Βίβλο στα αποκαλούμενα ιστορικά βιβλία της Βίβλου, αντίθετα, έχουν γραφεί λίγα που όμως μας λένε τα πάντα, οτιδήποτε είναι σημαντικό και ζωτικής σημασίας για την εξήγηση των πολέμων. Γι ‘αυτό και αυτά τα ιστορικά βιβλία της Βίβλου αποτελούν υπόδειγμα γραφής της ιστορίας των πολέμων. Και γι’ αυτό το λόγο αυτά τα ιστορικά βιβλία μπήκαν στη συλλογή της Βίβλου, και έμειναν ως ιερά βιβλία, για να υπηρετούν πάντοτε το ανθρώπινο γένος, ως αλάνθαστη ερμηνεία των αιτιών της πτώσης και των αιτιών της ανόδου, των αιτιών των αγώνων και των πολέμων, των νικών και των ηττών, της σκλαβιάς και της απελευθέρωσης, της ειρήνης και της ευημερίας ενός λαού.
Η συσσώρευση αμέτρητων πληροφοριών στη σύγχρονη ιστορία συμβάλλει ελάχιστα στην επεξήγηση των πολέμων. Και καλύτερα, νομίζω, να επεξηγήσεις έναν πόλεμο με όσο δυνατόν λιγότερα δεδομένα παρά με σωρεία δεδομένων να μην τον εξηγήσεις. Η Βίβλος με ελάχιστα δεδομένα δίδει τέλεια επεξήγηση κάθε πολέμου που περιγράφεται σ’ αυτήν.
Τι βλέπουμε σ’ αυτά τα βιβλικά παραδείγματα; Βλέπουμε αυτό που στη Βίβλο είναι σαφές. Στην εξωτερική ελευθερία ο λαός με την αμέλεια και την απληστία του υποδουλώνεται πνευματικά. Η εξωτερική ελευθερία αποτελούσε μόνο τη χρυσή αυλαία του σκότους της εσωτερικής σκλαβιάς. Αυτή η εσωτερική πνευματική σκλαβιά έπρεπε να φθάσει ως την εξωτερική φυσική της έκφραση, στο συμβολισμό της δηλαδή την εξωτερική σκλαβιά. Όσο ο λαός ζούσε στην ελευθερία που του χάρισε ο Θεός, σε ειρήνη και ευημερία η καρδιά του αδιαφόρησε και σκλήρυνε απέναντι στον Θεό, τον Έναν και Ζώντα, και προσκολλήθηκε στην ακαθαρσία της αμαρτίας και στα ασεβή είδωλα.
Κατά τη διάρκεια της ελευθερίας ο λαός απομακρυνόταν από τον Θεό και ανοήτως καταπατούσε το νόμο Του. Όταν γι’ αυτό το λόγο ο λαός υποδουλώνεται η σκληρή του καρδιά μαλακώνει και ο νους του φωτίζεται. Αλλά αυτό το μαλάκωμα της καρδιάς και ο φωτισμός του νου δεν έγινε αλματωδώς, μεμιάς, αλλά αργά αργά. Κατά τη δουλεία ο δούλος είναι υποχρεωμένος να σιωπά, να υπομένει, να θυμάται. Μέσω της σιωπής, της υπομονής και της μνήμης ο λαός μαλάκωνε την καρδιά του, φώτιζε το νου του και με τη μνήμη έμαθε. Μόλις τότε έφθανε στη μετάνοια, και μετανοημένος επικαλείτο τη βοήθεια του Θεού να τον ελευθερώσει. Μόλις έφθασε στη μετάνοια και στην επίκληση έσπευδε το έλεος του Θεού. Ο φοβερός νόμος της αμαρτίας απαλύνεται από το έλεος του Θεού με την προϋπόθεση της ειλικρινούς και ολοκληρωτικής μετανοίας των αμαρτωλών.
Άρα λοιπόν, η μετάνοια του σκλάβου αποτέλεσε την αιτία που προκάλεσε τον Αίτιο της απελευθέρωσης, δηλαδή τον Δημιουργό και τη Θεία Πρόνοια να εμφανισθεί στο προσκήνιο και να αλλάξει τη ροή των γεγονότων. Οι δύο εχθρικές πλευρές στη σκηνή, οι τύραννοι και οι σκλάβοι, δε θα εγκατέλειπαν ποτέ τους ρόλους τους, αν οι σκλάβοι δε μετανοούσαν και οι τύραννοι από την πλευρά τους δεν υπερέβαλαν. Όμως η συντετριμμένη μετάνοια των πασχόντων από τη μία και η υπερβολική τυραννική υπερηφάνεια των κατακτητών από την άλλη, προκαλούσε τον Τρίτο, τον Πανόπτη και Αποφασιστικό Παράγοντα να δράσει προς την κατεύθυνση της αλλαγής αυτής της κατάστασης. Η δράση αυτού του Τρίτου έγινε προς όφελος των συντετριμμένων και μετανοημένων και προς συντριβή των υπερήφανων και ασεβών. Και έτσι τη σκλαβιά διαδέχθηκε η ελευθερία.
Αν ο Θεός δεν αποτελούσε τον Αίτιο της απελευθέρωσης, ποτέ οι άοπλοι σκλάβοι δε θα μπορούσαν να αποτινάξουν το ζυγό από τους πάνοπλους αφέντες τους. Αυτό ισχυρίζεται η Αγία Γραφή του Θεού, κι αυτό οι χριστιανικοί λαοί το αισθάνονται στην καρδιά τους. Όμως αυτό, πολλοί ασεβείς ερμηνευτές της ιστορίας του ανθρωπίνου γένους δεν το αισθάνονται.
Είναι ξεκάθαρο ότι οι σημαντικότεροι παράγοντες της απελευθέρωσης ενός υπόδουλου λαού είναι:
α. η μετάνοια του λαού
β. το έλεος και η δύναμη του Θεού