Γράφει η Νίκη Τσάγγου
Κλινική ψυχολόγος και θεολόγος
Ο φόβος του Θεού, η πίστη σ Αυτόν και η Αγάπη γι Αυτόν είναι η κατάσταση στην οποία χρειάζεται να βρίσκεται το πνεύμα του ανθρώπου ώστε να ενωθεί με το Πνεύμα του θεού, καθώς προσέρχεται στην θεία μετάληψη.
Καθώς αυτός είναι ο σκοπός της κάθε θείας λειτουργίας, η προσφορά του τεμαχιζόμενου Αμνού στους πιστούς, βουτηγμένο στο δικό Του Αίμα, πρός όλους τους πιστούς που συμμετέχουν, είναι ωφέλιμο, «ψυχωφέλιμο», μιας και πρόκειται για σωτηρία της ψυχής και αγιασμό όλου του οργανισμού που σημαίνεται ως ψυχοσωματική οντότητα, να διεργάζονται οι πιστοί την πνευματική αυτή κατάσταση ετοιμότητας, προετοιμασίας για την θεία κοινωνία, την κοινωνία με τον θεό.
Αυτός Δίνεται, εμείς πλησιάζουμε με πνεύμα διψασμένο, σώμα προετοιμασμένο και ψυχή που ευχόμαστε να διεργάζεται πριν και μετά…την θεία μετάληψη, την συνειδητοποίηση της κατάστασης της: την αυτό-συνειδησία της.
Την καταγωγή της από τον θεό δημιουργό, την εκτροπή της από την διαρκή ένωση μαζί Του, (όλο αυτό που περιγράφεται ως αμαρτία, πλήθος σφαλμάτων, λαθών που χρειάζονται διόρθωση και επηρεάζει την συμπεριφορά του ανθρώπου, εντυπώνεται στην θέση που παίρνει απέναντι στους άλλους, απέναντι στις καταστάσεις της ζωής καθημερινά) την ανάγκη να ενωθεί ξανά, ολόκληρος ο άνθρωπος με ολόκληρο τον τριαδικό θεό.
Δεν είναι δυνατόν ο άνθρωπος να συμμετέχει στο μυστήριο αυτό των Μυστηρίων, χωρίς να διέλθει από το άλλο μέγα μυστήριο της εξομολόγησης.
Συνηθίζεται να λέγεται πως εξομολόγηση είναι μια, κυρίως η πρώτη. Σίγουρο είναι πάντως πως η εμπειρία του εξομολογητηρίου η οποία υπαινίσσεται σχέση με κάποιον πνευματικό πατέρα οδηγό, συνιστά μια σχέση διαχρονική, μια σχέση που έχει διάρκεια εφ όρου ζωής και καθορίζεται από γνήσια ποιότητα λόγου.
Όσο η μύηση προχωρά, η ένταση του πρώτου καιρού εκπίπτει. Επέρχεται, καλλιεργείται γνώση καθώς αυτός που προσέρχεται για πρώτη φορά στο εξομολογητήριο, μυείται σταδιακά στην αγάπη του θεού, στην συν- χωρητικότητα Του, στην επιείκεια Του(!) και δεν περιμένει κανείς, αυτό να γίνεται εξ αρχής αντιληπτό.
Πόσο Άγιος και πανάγιος είναι ο Θεός! Η αγιότητα του θεού γίνεται σπάνια αντιληπτή, εγνωσμένη,βιωμα εσωτερικό, ίσως μόνο από Αγίους ανθρώπους που φθάνουν σε υψηλά επίπεδα φώτισης του νου.
Αδιανόητο αρχικά για τον εγωιστή, σκληρόκαρδο κριτή των πάντων, παθιασμένο ιδεολογικά, συναισθηματικά φορτισμένο άνθρωπο, που υποφέρει από μεγαλοϊδεατισμό. Εντυπωσιάζεται όμως μπροστά στο πλήθος αμαρτιών, λαθών, σφαλμάτων του, όταν παίρνει συγχώρεση, κατανόηση, αγάπη ειρηνική, Αγάπη Χριστού, που κανείς δεν μπόρεσε να του δώσει μέχρι εκείνη την στιγμή.
Μια νέα αντίληψη διεργασίας της ενοχής, του προσφέρει το μυστήριο της εξομολόγησης.
Ο υιός βρίσκει ξανά θέση στην πατρική αγκαλιά και με αυτόν τον τρόπο διαρκώς μέσα από την προϋπόθεση και των δυο μυστηρίων, δια του Υιού του ανθρώπου, ανοίγει την πόρτα του Παραδείσου από δω κάτω…από την γη.
Γεύεται, προγεύεται παράδεισο…χωρίς να πολυκουραστεί!
Δεν μπορεί να εννοηθεί το ένα μυστήριο χωρίς το άλλο:
Τι νόημα έχει να εξομολογείται ο άνθρωπος και να αρνείται να κοινωνήσει, όπως θεραπευτικά του υποδεικνύει ο πνευματικός πατέρας.
Τι νόημα έχει να μεταλαβαίνει ο άνθρωπος, ακάθαρτος, «αξομολόγητος», κατά το έθιμο, κατά την συνήθεια, κατά την παράδοση.
Άλλωστε ούτε αυτό συνιστά εκκλησιαστική παράδοση. Γίνεται όμως ο εξομολογημένος άνθρωπος ποτέ, αρκετά καθαρός, έτοιμος, για να κοινωνήσει Σώμα και Αίμα αναμάρτητου Θεού;
Ποτέ ο άνθρωπος δεν θα είναι έτοιμος, ολοκάθαρος, αναμάρτητος! Εάν ήταν τότε θα γινόταν Θεός!
Εάν νομίζει πως είναι αναμάρτητος και έγινε Θεός τότε εύκολα θα γίνει περίγελως του πρωτομάστορα διαβόλου, και στην πτώση του θα μείνει έκπληκτος από την πλάνη της θεώρησης του.
Κοινωνεί για να συντηρείται στον αγώνα που δίνει με σύμμαχο και εχθρό τον ίδιο του τον εαυτό, που αφορμή γυρεύει να τον παρασύρει σε εσφαλμένη θεώρηση, πλανεμένη.
Νοερός ο πόλεμος. Συμβαίνει μέσα στον διαιρεμένο μεταπτωτικά άνθρωπο.
Μ αυτή την έννοια η θεία κοινωνία ενδυναμώνει, καθώς η Χάρις του Αγίου Πνεύματος, φωτίζει διαφορετικά τα σφάλματα και τα ατοπήματα του ανθρώπου που γίνονται όλα από άγνοια.
Η εξομολόγηση σαν σχέση διαρκής, που γυρίζει γύρω από το άγιο Πνεύμα του θεού, αυτό με πόθο αναζητά, έτσι όπως διαμεσολαβείται από τον διακριτικό Πνευματικό, προσφέρει δωρεάν γνώση.
Την πιο πολύτιμη γνώση, την πνευματική.
Αυτός που θέλει να μάθει ποιος είναι, τι επιτέλους θέλει, τι είναι το συμφέρον για την ζωή του, για την ψυχή και το σώμα του είναι καλό να αναζητά την γνώση και την εμπειρία αυτή κοντά σ ένα πνευματικό πατέρα.
Αυτό που ο πνευματικός τονίζει προς έκπληξη του εξομολογουμένου, είναι πως ο θεός βλέπει τα πράγματα μες από το πρίσμα της Αγάπης Του για όλους αλλά και τον καθένα χωριστά, προσωπικά.
Πολλοί ικανοί πνευματικοί σε κάθε γειτονιά της χώρας. Απαιτείται δίψα, εμπιστοσύνη, όμως αρχικά…αναζήτηση προσώπου.
Μετά ο δρόμος για την πληρέστατη αξιοποίηση του μυστηρίου της θείας κοινωνίας είναι ανοιχτός. Ο πνευματικός φέρει επι του τραχήλου, (επιτραχήλιον) όλη την ευθύνη για την σωτηρία της ψυχής.
Ο άνθρωπος πλέον μπορεί να εναποθέσει στο πετραχήλι, την απιστία του, την ολιγοπιστία του, την αμφιβολία του, την θερμότατη μεγαλόστομη «Πίστη» του που όμως είναι νεκρή, πλανεμένη, καθώς της λείπει η έμπρακτη απόδειξη των έργων αγάπης στον κάθε πλησίον…κ.λ.π
Ο πνευματικός, καθ ύλην υπεύθυνος και αρμόδιος, για την θεώρηση κατ αυτόν τον τρόπο, θα κάνει όλες τις απαραίτητες διορθώσεις, ώστε να δρομολογηθεί, η εμπιστοσύνη στην Αγάπη του θεού, που μέχρι τότε θα είναι ο άγνωστος χ, της εξίσωσης.
Δεν εγκαταλείπεται η εξομολόγηση, είναι σχέση ζωής, δεν είναι εθιμοτυπικός διάλογος, «λέγε και θα σου συγχωρεθούν»…
Δεν είναι δυνατόν η αμφιβολία, η ολιγοπιστία η συναίσθηση αμαρτωλότητας, ο ορισμός του σφάλματος και η συνειδητή κατανόηση του , να χωρέσουν σε μια φορά.
Είναι συνοδοιπορία του πιστού με την εκκλησία, με τους ανθρώπους της: στον πνευματικό βρίσκω αυτόν που με μυεί στο μυστήριο, στους υπόλοιπους πιστούς βρίσκει η μετάνοια μου την εφαρμογή, ως αγάπη.
Εις τόπον Χριστού ο πνευματικός φορτώνεται σαν ημίονος το σακκί των πιο απίθανων καταστάσεων στις οποίες έχει βρεθεί ο πλανεμένος άνθρωπος.
Εξαιρετικά ψυχοφθόρα διαδικασία για τον πνευματικό, που εάν δεν του συμπαρασταθεί το Άγιο Πνεύμα δεν μπορεί ν αντέξει αυτά που ακούει.
Έμπονη, κουραστική διαδικασία καθώς συνοδεύεται από μυστική προσευχή, δωρεάν, ώρες ατέλειωτες ώσπου να ξεκουραστούν όλες οι ψυχές, η ψυχή της ανθρωπότητος, από την πλάνη και την άγνοια.
Δικαιούται ο άνθρωπος μετά την εξομολόγηση, να νιώθει ασφαλής, αμέριμνος, ήσυχος, επιτέλους να μπορεί κι αυτός λίγο να ξεκουράσει τον ταλαίπωρο..νου.
Μπορεί να προσέλθει στη θεία κοινωνία και με εμπιστοσύνη να μετά-λάβει Λόγο θεού,
σταυρωθέντα, καθώς ο πνευματικός του έδωσε τον λόγο του, πως μπορεί να το τολμήσει, έγινε δεκτός και πάλι στην κοινωνία με τον Θεό.
Αυτήν θα εξερευνά ο άνθρωπος και θα διαπιστώνει βιωματικά προς μεγάλη του έκπληξη.
Θαύμα θαυμάτων!