(καί μιά ἀπάντηση σέ ὅσους θεωροῦν ὅτι ἡ ὑγεία εἶναι ὁ αὐτοσκοπός τῆς ζωῆς τους…)
Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
(ἀπό τό
βιβλίο ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΗΜΕΡΑ, ἐκδ. Πέτρου Μπότση, Ἀθήνα 2011, σ.83-91)
Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Μακάριος εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού ὑπομένει
ὅλα τά λυπηρά αὐτῆς τῆς ζωῆς μέ καρτερία κι ἐλπίδα στόν Θεό.
ὅλα τά λυπηρά αὐτῆς τῆς ζωῆς μέ καρτερία κι ἐλπίδα στόν Θεό.
Μακάριος εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού
δέν γογγύζει ὅταν ὑποφέρει, ἀλλ᾿ ἐξετάζει τίς αἰτίες μέ ὑπομονή κι ἐλπίδα στόν
Θεό.
δέν γογγύζει ὅταν ὑποφέρει, ἀλλ᾿ ἐξετάζει τίς αἰτίες μέ ὑπομονή κι ἐλπίδα στόν
Θεό.
Ἄν αὐτός πού πάσχει ἔψαχνε
διεξοδικότερα καί βαθύτερα τίς αἰτίες τῶν βασάνων του, ποῦ θά τίς ἔβρισκε;
Σίγουρα θά τίς συναντοῦσε στήν ὀλιγοπιστία του πρός τό Θεό ἤ σέ κάποιο σκοτεινό
καί κακό πνεῦμα, σ᾿ ἕνα μαῦρο σκοτάδι χωρίς φῶς ἤ στή στοργική καί θεραπευτική
πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Ἐδῶ θά βρεῖ τίς αἰτίες πού τόν κάνουν νά ὑποφέρει ἐκεῖνος πού
ψάχνει διεξοδικότερα καί βαθύτερα.
διεξοδικότερα καί βαθύτερα τίς αἰτίες τῶν βασάνων του, ποῦ θά τίς ἔβρισκε;
Σίγουρα θά τίς συναντοῦσε στήν ὀλιγοπιστία του πρός τό Θεό ἤ σέ κάποιο σκοτεινό
καί κακό πνεῦμα, σ᾿ ἕνα μαῦρο σκοτάδι χωρίς φῶς ἤ στή στοργική καί θεραπευτική
πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Ἐδῶ θά βρεῖ τίς αἰτίες πού τόν κάνουν νά ὑποφέρει ἐκεῖνος πού
ψάχνει διεξοδικότερα καί βαθύτερα.
Μακάριος εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού ἐπωφελεῖται
ἀπ᾿ ὅλα τά βάσανά του, γνωρίζοντας πώς ὅλ᾿ αὐτά τά ἐπιτρέπει ὁ Θεός μέ τήν ἀγάπη
Του γιά τόν ἄνθρωπο, γιά τή δική του ὠφέλεια. Μέ τό ἔλεός Του ὁ
Θεός ἐπιτρέπει νά ἐπισκεφθοῦν τόν ἄνθρωπο βάσανα γιά τίς ἁμαρτίες του. Μέ
τό ἔλεός Του τό κάνει αὐτό, ὄχι μέ τή δικαιοσύνη Του. Ἄν ἐνεργοῦσε μέ τή δικαιοσύνη
Του, τότε κάθε ἁμαρτία ἀναπόφευκτα θά᾿φερνε θάνατο, ὅπως λέει κι ὁ ἀπόστολος: «Ἡ
δέ ἁμαρτία ἀποτελεσθεῖσα ἀποκύει θάνατον» ( Ἰάκ. α΄15). Κι ὁ Θεός ἀντί γιά
θάνατο χαρίζει θεραπεία μέσ᾿ ἀπό τά βάσανα. Τά βάσανα εἶναι ὁ τρόπος πού
χρησιμοποιεῖ ὁ Θεός γιά νά θεραπεύσει τή λέπρα τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου.
ἀπ᾿ ὅλα τά βάσανά του, γνωρίζοντας πώς ὅλ᾿ αὐτά τά ἐπιτρέπει ὁ Θεός μέ τήν ἀγάπη
Του γιά τόν ἄνθρωπο, γιά τή δική του ὠφέλεια. Μέ τό ἔλεός Του ὁ
Θεός ἐπιτρέπει νά ἐπισκεφθοῦν τόν ἄνθρωπο βάσανα γιά τίς ἁμαρτίες του. Μέ
τό ἔλεός Του τό κάνει αὐτό, ὄχι μέ τή δικαιοσύνη Του. Ἄν ἐνεργοῦσε μέ τή δικαιοσύνη
Του, τότε κάθε ἁμαρτία ἀναπόφευκτα θά᾿φερνε θάνατο, ὅπως λέει κι ὁ ἀπόστολος: «Ἡ
δέ ἁμαρτία ἀποτελεσθεῖσα ἀποκύει θάνατον» ( Ἰάκ. α΄15). Κι ὁ Θεός ἀντί γιά
θάνατο χαρίζει θεραπεία μέσ᾿ ἀπό τά βάσανα. Τά βάσανα εἶναι ὁ τρόπος πού
χρησιμοποιεῖ ὁ Θεός γιά νά θεραπεύσει τή λέπρα τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου.
Μόνο ὁ ἀνόητος ἄνθρωπος
σκέφτεται πώς τά βάσανα εἶναι κακό. Ὁ συνειδητός ἄνθρωπος γνωρίζει πώς τά
βάσανα δέν εἶναι κάτι κακό ἀλλά ἡ φανέρωση τοῦ κακοῦ, ἡ θεραπεία του.
Πραγματικό κακό γιά τόν ἄνθρωπο εἶναι μόνο ἡ ἁμαρτία. Ἐκτός ἁμαρτίας δέν ὑπάρχει
τίποτα κακό. Ὅλα τ᾿ ἄλλα πού οἱ ἄνθρωποι ἀποκαλοῦν κακά δέν εἶναι τίποτ᾿ ἄλλο,
παρά τό πικρό φάρμακο πού θεραπεύει τό κακό. Ὅσο πιό ἄρρωστος πνευματικά εἶναι ὁ
ἄνθρωπος, τόσο πικρότερο εἶναι τό φάρμακο πού τοῦ δίνει ὁ γιατρός.
σκέφτεται πώς τά βάσανα εἶναι κακό. Ὁ συνειδητός ἄνθρωπος γνωρίζει πώς τά
βάσανα δέν εἶναι κάτι κακό ἀλλά ἡ φανέρωση τοῦ κακοῦ, ἡ θεραπεία του.
Πραγματικό κακό γιά τόν ἄνθρωπο εἶναι μόνο ἡ ἁμαρτία. Ἐκτός ἁμαρτίας δέν ὑπάρχει
τίποτα κακό. Ὅλα τ᾿ ἄλλα πού οἱ ἄνθρωποι ἀποκαλοῦν κακά δέν εἶναι τίποτ᾿ ἄλλο,
παρά τό πικρό φάρμακο πού θεραπεύει τό κακό. Ὅσο πιό ἄρρωστος πνευματικά εἶναι ὁ
ἄνθρωπος, τόσο πικρότερο εἶναι τό φάρμακο πού τοῦ δίνει ὁ γιατρός.
Μερικές φορές ὁ ἄρρωστος
νομίζει πώς τό φάρμακο εἶναι χειρότερο καί πιό πικρό ἀπό τήν ἴδια τήν ἀρρώστια.
Τό ἴδιο γίνεται καί μέ τόν ἁμαρτωλό. Τά βάσανα εἶναι βαρύτερα καί πιό πικρά ἀπό
τήν ἁμαρτία πού ἔκανε. Αὐτό ὅμως εἶναι ἀπάτη, μιά πολύ μεγάλη αὐταπάτη. Δέν ὑπάρχει
στόν κόσμο βάσανο τόσο σκληρό καί τόσο ὀλέθριο ὅσο ἡ ἁμαρτία. Ὅλα τά βάσανα
πού ὑποφέρουν ἄνθρωποι καί λαοί δέν εἶναι τίποτ᾿ ἄλλο, παρά ἡ πλούσια θεραπεία
πού παρέχει σέ ἀνθρώπους καί ἔθνη τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, γιά νά τούς σώσει ἀπό τόν
αἰώνιο θάνατο. Κάθε ἁμαρτία, ἑπομένως, ὅσο μικρή κι ἄν εἶναι, ἀναπόφευκτα
τήν ἀκολουθεῖ θάνατος, ἄν τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ δέν ἐπιτρέψει τήν ἐπίσκεψη τῆς ἀρρώστιας,
γιά νά συνεφέρει τόν ἄνθρωπο ἀπό τή μέθη τῆς ἁμαρτίας. Γιατί ἡ θεραπεία πού ἀκολουθεῖ
τόν πειρασμό, προέρχεται ἀπό τήν εὐεργετική δύναμη τοῦ Ἁγίου καί Ζωοποιοῦ
Πνεύματος.
νομίζει πώς τό φάρμακο εἶναι χειρότερο καί πιό πικρό ἀπό τήν ἴδια τήν ἀρρώστια.
Τό ἴδιο γίνεται καί μέ τόν ἁμαρτωλό. Τά βάσανα εἶναι βαρύτερα καί πιό πικρά ἀπό
τήν ἁμαρτία πού ἔκανε. Αὐτό ὅμως εἶναι ἀπάτη, μιά πολύ μεγάλη αὐταπάτη. Δέν ὑπάρχει
στόν κόσμο βάσανο τόσο σκληρό καί τόσο ὀλέθριο ὅσο ἡ ἁμαρτία. Ὅλα τά βάσανα
πού ὑποφέρουν ἄνθρωποι καί λαοί δέν εἶναι τίποτ᾿ ἄλλο, παρά ἡ πλούσια θεραπεία
πού παρέχει σέ ἀνθρώπους καί ἔθνη τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, γιά νά τούς σώσει ἀπό τόν
αἰώνιο θάνατο. Κάθε ἁμαρτία, ἑπομένως, ὅσο μικρή κι ἄν εἶναι, ἀναπόφευκτα
τήν ἀκολουθεῖ θάνατος, ἄν τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ δέν ἐπιτρέψει τήν ἐπίσκεψη τῆς ἀρρώστιας,
γιά νά συνεφέρει τόν ἄνθρωπο ἀπό τή μέθη τῆς ἁμαρτίας. Γιατί ἡ θεραπεία πού ἀκολουθεῖ
τόν πειρασμό, προέρχεται ἀπό τήν εὐεργετική δύναμη τοῦ Ἁγίου καί Ζωοποιοῦ
Πνεύματος.
Ἴσως ἰσχυριστεῖς: «Ὁ ἄνθρωπος
φοβᾶται τά βάσανα ἐπειδή φοβᾶται τό θάνατο. Μποροῦν τά βάσανα ν᾿ ἀπομακρύνουν
τό θάνατο;» Τί εἶναι αὐτό πού ὁδηγεῖ τό σῶμα στό θάνατο; Ἡ ἀρρώστια ἤ τό
φάρμακο; Σίγουρα ἡ ἀρρώστια, ὄχι τό φάρμακο. Μέ τόν ἴδιο τρόπο λοιπόν δέν εἶναι
τά βάσανα πού ὁδηγοῦν τήν ψυχή στό θάνατο ἀλλά ἡ ἁμαρτία, πού φέρνει τήν ἀρρώστια
στόν ἄνθρωπο καί τό θάνατο στήν ψυχή. Ἡ ἁμαρτία εἶναι ὁ σπόρος τοῦ θανάτου, ἕνας
φριχτός σπόρος, πού ἄν δέν ξερριζωθεῖ ἔγκαιρα μέ τά βάσανα καί δέν καεῖ μέ τό πῦρ
τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, θ᾿ ἀναπτυχθεῖ καί θά καλύψει ὁλόκληρη τήν ψυχή καί θά τήν
κάνει δοχεῖο θανάτου, ὄχι ζωῆς.
φοβᾶται τά βάσανα ἐπειδή φοβᾶται τό θάνατο. Μποροῦν τά βάσανα ν᾿ ἀπομακρύνουν
τό θάνατο;» Τί εἶναι αὐτό πού ὁδηγεῖ τό σῶμα στό θάνατο; Ἡ ἀρρώστια ἤ τό
φάρμακο; Σίγουρα ἡ ἀρρώστια, ὄχι τό φάρμακο. Μέ τόν ἴδιο τρόπο λοιπόν δέν εἶναι
τά βάσανα πού ὁδηγοῦν τήν ψυχή στό θάνατο ἀλλά ἡ ἁμαρτία, πού φέρνει τήν ἀρρώστια
στόν ἄνθρωπο καί τό θάνατο στήν ψυχή. Ἡ ἁμαρτία εἶναι ὁ σπόρος τοῦ θανάτου, ἕνας
φριχτός σπόρος, πού ἄν δέν ξερριζωθεῖ ἔγκαιρα μέ τά βάσανα καί δέν καεῖ μέ τό πῦρ
τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, θ᾿ ἀναπτυχθεῖ καί θά καλύψει ὁλόκληρη τήν ψυχή καί θά τήν
κάνει δοχεῖο θανάτου, ὄχι ζωῆς.
Εἶναι σαφές λοιπόν πώς τόν
πόνο πρέπει νά τόν ἀντιμετωπίσεις μέ ὑπομονή κι ἐλπίδα στόν Θεό, μέ εὐχαριστία,
μέ χαρά. «Ὅσας ἔδειξάς μοι θλίψεις πολλάς καί κακάς, λέει ὁ προφήτης Δαβίδ
στό Θεό, καί ἐπιστρέψας ἐζωοποίησάς με, καί ἐκ τῶν ἀβύσσων τῆς γῆς πάλιν ἀνήγαγές
με… ψαλῶ σοι ἐν κιθάρᾳ, ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ. ἀγαλλιάσονται τά χείλη μου, ὅταν
ψάλω σοι, καί ἡ ψυχή μου, ἥν ἐλυτρώσω» (Ψαλμ. ο΄20-23). Ὁ ἀπόστολος Πέτρος
συμβουλεύει τούς πιστούς: «ἀλλά καθό κοινωνεῖτε τοῖς τοῦ Χριστοῦ παθήμασι,
χαίρετε» (Α΄Πέτρ. δ΄ 13). Αὐτό σημαίνει πώς πρέπει νά χαιρόμαστε συνειδητά,
ταπεινά, μέ ὑπομονή καί πραότητα. Κι αὐτό γιά τήν κάθαρση τῶν ἁμαρτιῶν μας, γιά
καινή ζωή, γιά νά κατοικήσει μέσα καί γύρω μας ὁ Χριστός. Ὅταν ὁ ἱερός
Χρυσόστομος πέθαινε στήν ἐξορία, βασανισμένος καί περιφρονημένος ἀπό τούς ἀνθρώπους,
τά τελευταῖα λόγια πού ψέλισε, ἦταν: «Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν».
πόνο πρέπει νά τόν ἀντιμετωπίσεις μέ ὑπομονή κι ἐλπίδα στόν Θεό, μέ εὐχαριστία,
μέ χαρά. «Ὅσας ἔδειξάς μοι θλίψεις πολλάς καί κακάς, λέει ὁ προφήτης Δαβίδ
στό Θεό, καί ἐπιστρέψας ἐζωοποίησάς με, καί ἐκ τῶν ἀβύσσων τῆς γῆς πάλιν ἀνήγαγές
με… ψαλῶ σοι ἐν κιθάρᾳ, ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ. ἀγαλλιάσονται τά χείλη μου, ὅταν
ψάλω σοι, καί ἡ ψυχή μου, ἥν ἐλυτρώσω» (Ψαλμ. ο΄20-23). Ὁ ἀπόστολος Πέτρος
συμβουλεύει τούς πιστούς: «ἀλλά καθό κοινωνεῖτε τοῖς τοῦ Χριστοῦ παθήμασι,
χαίρετε» (Α΄Πέτρ. δ΄ 13). Αὐτό σημαίνει πώς πρέπει νά χαιρόμαστε συνειδητά,
ταπεινά, μέ ὑπομονή καί πραότητα. Κι αὐτό γιά τήν κάθαρση τῶν ἁμαρτιῶν μας, γιά
καινή ζωή, γιά νά κατοικήσει μέσα καί γύρω μας ὁ Χριστός. Ὅταν ὁ ἱερός
Χρυσόστομος πέθαινε στήν ἐξορία, βασανισμένος καί περιφρονημένος ἀπό τούς ἀνθρώπους,
τά τελευταῖα λόγια πού ψέλισε, ἦταν: «Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν».
Τί ἀξία ἔχει ἡ ὑγεία γιά σᾶς;
Μήπως γιά χάρη τῆς παγκόσμιας
αὐτῆς κωμωδίας, ψυχικῆς καί σωματικῆς, πού παίζεται γύρω σας; Δέν εἶναι ἀρκετή
αὐτή πού παίζεται παντοῦ, χωρίς τή δική σας συμμετοχή; Ἤ μήπως γιά νά ὑπηρετήσετε
τόν Θεό; Μά δέν ὑπηρετοῦν τόν Θεό ἐκεῖνοι πού ὑπομένουν τά πάντα γιά χάρη
Του μέ ὑπομονή κι ἐλπίδα; Ἤ μήπως ἀναζητεῖτε τήν ὑγεία μόνο γιά τήν ὑγεία καί
τή ζωή μόνο γιά τή ζωή; Μά ὁ σκοπός δέν ἁγιάζει τά μέσα. Ὅταν ὁ Θεός σᾶς ἔστειλε
στόν κόσμο αὐτόν, τό ἔκανε γιά κάποιο σκοπό. Ὅταν σᾶς ἔδωσε τήν ὑγεία, εἶχε
κάποιο σκοπό. Λέει ὁ Ἰώβ: «Οὐχί πειρατήριόν ἐστιν ὁ βίος ἀνθρώπου ἐπί τῆς γῆς
καί ὥσπερ μισθίου αὐθημερινοῦ ἡ ζωή αὐτοῦ;» ( Ἰώβ ζ΄ 1). Ὁ ἄνθρωπος πού ὑπηρετεῖ
στό στρατό πρέπει νά ἐκπαιδεύεται γιά νά μάχεται καί νά νικᾶ. Ἄν εἶναι
μισθοφόρος, περιμένει τήν ἀμοιβή του ὅταν τελειώσει ἡ ὑπηρεσία του.
αὐτῆς κωμωδίας, ψυχικῆς καί σωματικῆς, πού παίζεται γύρω σας; Δέν εἶναι ἀρκετή
αὐτή πού παίζεται παντοῦ, χωρίς τή δική σας συμμετοχή; Ἤ μήπως γιά νά ὑπηρετήσετε
τόν Θεό; Μά δέν ὑπηρετοῦν τόν Θεό ἐκεῖνοι πού ὑπομένουν τά πάντα γιά χάρη
Του μέ ὑπομονή κι ἐλπίδα; Ἤ μήπως ἀναζητεῖτε τήν ὑγεία μόνο γιά τήν ὑγεία καί
τή ζωή μόνο γιά τή ζωή; Μά ὁ σκοπός δέν ἁγιάζει τά μέσα. Ὅταν ὁ Θεός σᾶς ἔστειλε
στόν κόσμο αὐτόν, τό ἔκανε γιά κάποιο σκοπό. Ὅταν σᾶς ἔδωσε τήν ὑγεία, εἶχε
κάποιο σκοπό. Λέει ὁ Ἰώβ: «Οὐχί πειρατήριόν ἐστιν ὁ βίος ἀνθρώπου ἐπί τῆς γῆς
καί ὥσπερ μισθίου αὐθημερινοῦ ἡ ζωή αὐτοῦ;» ( Ἰώβ ζ΄ 1). Ὁ ἄνθρωπος πού ὑπηρετεῖ
στό στρατό πρέπει νά ἐκπαιδεύεται γιά νά μάχεται καί νά νικᾶ. Ἄν εἶναι
μισθοφόρος, περιμένει τήν ἀμοιβή του ὅταν τελειώσει ἡ ὑπηρεσία του.
Ζωή ὅμως γιά χάρη τῆς ζωῆς, ἐπίγεια ζωή γιά
χάρη τῆς ἐπίγειας ζωῆς καί ὑγεία γιά χάρη τῆς ὑγείας, σημαίνουν ζωή ἄσκοπη καί ὑγεία
ἄσκοπη. Στήν οὐσία μιλᾶμε γιά ζωή καί ὑγεία γιά χάρη τῆς κωμωδίας τῆς ἁμαρτίας.
Κι αὐτό εἶναι σάν δίκοπο μαχαίρι πού μπήγεται στό στομάχι…
χάρη τῆς ἐπίγειας ζωῆς καί ὑγεία γιά χάρη τῆς ὑγείας, σημαίνουν ζωή ἄσκοπη καί ὑγεία
ἄσκοπη. Στήν οὐσία μιλᾶμε γιά ζωή καί ὑγεία γιά χάρη τῆς κωμωδίας τῆς ἁμαρτίας.
Κι αὐτό εἶναι σάν δίκοπο μαχαίρι πού μπήγεται στό στομάχι…
βιβλίο ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΗΜΕΡΑ, ἐκδ. Πέτρου Μπότση, Ἀθήνα 2011, σ.83-91)
ΦΙΛΑΓΙΟΣ